Relatiebeding nog steeds geldig?

Een concurrentiebeding of relatiebeding is vaak onderwerp van geschil tussen werkgevers en werknemers. Onlangs moest het hof zich buigen over de vraag of het relatiebeding nog steeds geldig was. Het ging in deze zaak om een accountantskantoor (maatschap) dat met een werknemer in 2002 arbeidsovereenkomst gesloten had, waar een relatiebeding in opgenomen was.

De zaak

De werknemer trad in dienst in de functie van assistent-accountant. Door het succes traden er in de loop der jaren steeds meer maten toe en de klantenkring groeide mee. Ook breidde het accountantskantoor zich uit met meerdere vestigingen. Wegens alle veranderingen paste het accountantskantoor in 2011 zijn naam aan. De functie van de werknemer wijzigde in de jaren geleidelijk naar relatiebeheerder. In januari 2013 werd een collega van de werknemer (“Collega X”) op staande voet ontslagen omdat hij als vennoot was gaan deelnemen in een concurrerend bedrijf. Eind januari 2013 hebben het accountantskantoor en de werknemer in onderling overleg de arbeidsovereenkomst beëindigd per 1 april 2013. Zij hebben de afspraken over de beëindiging vastgelegd in een vaststellingsovereenkomst. Daarin is onder meer afgesproken dat de werknemer tot einde dienstverband geen werkzaamheden meer hoefde te verrichten en dat het relatiebeding zoals opgenomen in de arbeidsovereenkomst van kracht zou blijven. Later bleek dat deze werknemer bij het concurrerende bedrijf van Collega X in dienst is getreden en dat hij in februari 2013 werkzaamheden heeft verricht in opdracht van zijn nieuwe werkgever voor twee voormalige klanten van het accountantskantoor. Werkgever is van mening dat de werknemer zijn relatiebeding heeft overtreden en start een procedure.

De werknemer is echter om meerdere redenen van mening dat het relatiebeding niet geldig is. Zo meent de werknemer dat door de naamswijziging van de werkgever eind 2011 er een nieuwe arbeidsovereenkomst is ontstaan en dat daarvoor een nieuw relatiebeding overeengekomen had moeten worden. Het hof oordeelt dat is gebleken dat er twee namen werden gebruikt voor dezelfde juridische entiteit, zodat het relatiebeding in de arbeidsovereenkomst ook van toepassing is, na het voeren van de nieuwe naam door de werkgever.

De werknemer meent verder dat het relatiebeding zijn geldigheid is verloren doordat het relatiebeding in de loop van de tijd dermate zwaarder is gaan wegen, en niet opnieuw overeengekomen is.

Relatiebeding kan zijn geldigheid verliezen

Een concurrentiebeding, waaronder een relatiebeding, kan inderdaad geheel of gedeeltelijk zijn geldigheid verliezen als er sprake is van een wijziging van de arbeidsverhouding van ingrijpende aard waardoor het (relatie)beding veel zwaarder weegt. Om dit te toetsen moet het volgende worden nagegaan:

• of de wijziging van de arbeidsverhouding redelijkerwijze was te voorzien ten tijde van het aanvaarden van het beding en, zo ja;
• in welke mate de wijziging na beëindiging van het dienstverband een belemmering voor de werknemer vormde om een nieuwe, gelijkwaardige werkkring te vinden.

Hof oordeelt: relatiebeding is geldig

Het hof is van mening dat het enkele feit dat een kantoor meer klanten bedient over een groter gebied, niet leidt tot een wijziging van de arbeidsverhouding van ingrijpende aard. Ook kan het hof niet vaststellen dat de schaalvergroting van het kantoor dusdanig is dat deze een belemmering vormt voor de werknemer om een nieuwe gelijkwaardige werkkring te vinden. Ook de geleidelijke functiewijziging van assistent-accountant naar relatiebeheerder vormt volgens het hof geen wijziging van de arbeidsverhouding van ingrijpende aard waardoor het relatiebeding aanmerkelijk zwaarder is gaan drukken. De twee functies liggen volgens het hof in elkaars verlengde.

Kortom, het hof oordeelt dat het relatiebeding niet zwaarder is gaan wegen en dus gewoon geldig is.

Saillant detail is overigens nog dat de werknemer tijdens de periode dat hij vrijgesteld was van het verrichten van werk, maar nog wel in dienst was, werkzaamheden verrichtte voor zijn nieuwe werkgever. Het verrichten van nevenwerkzaamheden wordt ook vaak verboden in een arbeidsovereenkomst. Dat was bij deze werknemer ook het geval, echter.. in de vaststellingsovereenkomst was niet overeengekomen dat het nevenwerkzaamhedenbeding in stand zou blijven, zodat de werkgever op het nevenwerkzaamhedenbeding geen beroep meer kon doen. Let dus bij het overeenkomen van een vaststellingsovereenkomst goed op welke afspraken uit de arbeidsovereenkomst wel of niet niet stand blijven.

Lees meer over het verbod een relatiebeding of concurrentiebeding in een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd op te nemen door hier te klikken.