Regels vof en maatschap gaan veranderen

Op dit moment ligt er een nieuw wetsvoorstel ter voorbereiding, het Wetsvoorstel modernisering van personenvennootschappen.

De vernieuwing van deze wetgeving heeft lang op zich laten wachten. De betreffende wetboeken stammen uit de 19^e eeuw en dat valt te zien aan de wettekst. Als voorbeeld: zo luidt artikel 1674 Burgerlijk Wetboek 7A:

“Indien verscheidene vennooten met het beheer belast zijn, zonder dat hunne bijzondere werkzaamheden bepaald zijn, ofzonder beding dat de een buiten den anderen niets zoude mogen verrigten, is ieder van hen afzonderlijk tot alle handelingen, dat beheer betreffende, bevoegd”

Met bovengenoemd wetsvoorstel heeft de wetgever beoogd een moderne en toegankelijke regeling in het leven te roepen die ondernemers faciliteert, passende bescherming biedt aan schuldeisers en zekerheid biedt aan het handelsverkeer.

De huidige personenvennootschappen in Nederland

In Nederland kennen we drie personenvennootschappen: de maatschap, de vennootschap onder firma (VOF) en de commanditaire vennootschap (CV). Misschien wel het meest kenmerkende aan de personenvennootschappen is dat ze ontstaan door een overeenkomst tussen twee of meer vennoten. Een personenvennootschap is in die zin simpelweg een contractuele samenwerking; de personenvennootschap kent geen rechtspersoonlijkheid. Dit betekent ook dat de vennoten met hun eigen vermogen instaan voor de schulden.

Wat gaat er veranderen?

Echter, binnen dit systeem gaat er heel wat veranderen. Wij hebben de drie belangrijke wijzigingen voor u op een rijtje gezet.

(i) Twee rechtsvormen

De nieuwe wetgeving zal in twee rechtsvormen voorzien. De CV zal blijven bestaan. De maatschap en de VOF komen te vervallen; deze worden voortaan simpelweg “de vennootschap”. Onder de huidige regeling is het zo dat zogenoemde beoefenaren van beroepsactiviteiteiten kunnen kiezen tussen de maatschap en de VOF, terwijl beoefenaren van bedrijfsactiviteiten slechts voor de VOF kunnen kiezen. Het belangrijkste verschil tussen de maatschap en de VOF is gelegen in de aansprakelijkheid van de vennoten voor de schulden van de vennootschap. Bij de maatschap zijn de vennoten aansprakelijk voor gelijke delen. Bij de VOF zijn de vennoten hoofdelijk aansprakelijk (ieder voor het gehele deel). Dit onderscheid tussen de maatschap en de VOF gaat dus verdwijnen. 

Overigens kan de vennootschap een “stille” of een “openbare” zijn. Onder een openbare vennootschap wordt verstaan vennootschap die onder een eigen naam deelneemt aan het rechtsverkeer. Bij een zogenaamde stille vennootschap handelen de vennoten onder hun eigen naam.

(ii) Rechtspersoonlijkheid

Alle personenvennootschappen krijgen onder het nieuwe wetsvoorstel rechtspersoonlijkheid. Dit betekent dat de personenvennootschap zelfstandig aan het rechtsverkeer kan deelnemen en goederen in eigendom kan krijgen. Overigens wordt aan het verkrijgen van rechtspersoonlijkheid niet de verplichting verbonden dat een akte moet worden opgesteld en verleden door de notaris. De vennootschap en de CV blijven een contractuele samenwerking.

(iii) Aansprakelijkheid

Wat betreft het aansprakelijkheidsregime is gekozen voor een vorm van subsidiaire aansprakelijkheid. Eerst dient verhaal te worden gehaald bij de vennootschap. Pas als blijkt dat de vennootschap geen verhaal kan bieden, kunnen de vennoten worden aangesproken.

Een wederpartij kan de vennoten wel direct aanspreken in het geval hij aannemelijk kan maken dat de vennootschap niet aan de verbintenis uit de overeenkomst zal voldoen. In dat geval zijn de vennoten naast de vennootschap hoofdelijk verbonden voor de verbintenissen van de vennootschap jegens derden. Hoe aannemelijk kan worden gemaakt dat de vennootschap niet aan de verbintenis uit de overeenkomst zal voldoen, kan per geval verschillen. In de praktijk zal hiervan onder meer sprake zijn wanneer de vennootschap niet reageert op een aanmaning of wanneer blijkt dat de vennootschap onvoldoende vermogen heeft om haar verbintenissen uit overeenkomst te voldoen.

Indien de wederpartij de uitvoering van een opdracht uitdrukkelijk aan een van de vennoten heeft toevertrouwd, en hij toerekenbaar tekortkomt in de nakoming van de overeenkomst, is er geen sprake van hoofdelijke aansprakelijkheid naast de vennootschap voor alle vennoten. In dat geval is alleen die vennoot, aan wie de uitvoering van de opdracht specifiek is toevertrouwd, naast de vennootschap aansprakelijk voor de nakoming van de verbintenis. Dit kan overigens wel worden veranderd, wanneer dat anders is afgesproken tussen de vennoten.

Tot slot

Afsluitend twee zaken die niet gaan veranderen. Allereerst is er geen startkapitaal nodig voor het laten ontstaan van een personenvennootschap. Dit en het feit dat geen inmenging van een notaris is vereist, maakt een personenvennootschap een prettige rechtsvorm voor een startende ondernemer. Ten tweede is het na de inwerkingtreding van de nieuwe wet niet verplicht om bestaande bedrijfsnamen met daarin verwerkt “v.o.f.” of “maatschap” te wijzigen.

Zoals gezegd zijn in dit artikel maar een deel van de veranderingen besproken. Zorg dat u als vennoot – of als geldschieter in een CV – niet voor verassingen komt te staan en laat u informeren.

Geschreven door Chantall Sellmeijer en Dominique Beerenfenger